Wat is een stilgeboorte?


Een stilgeboorte, ook welbekend als perinatale sterfte, verwijst naar het overlijden van een baby in de baarmoeder na 20 weken zwangerschap of tijdens de bevalling, maar vóór de geboorte. Het is een hartverscheurende realiteit waarbij de gebruikelijke tekenen van leven, zoals beweging en hartslag, afwezig zijn. Een Stilgeboorte kan verschillende oorzaken hebben, variërend van genetische factoren tot complicaties tijdens de zwangerschap.

De bevalling: een pijnlijk proces

Het ontdekken dat je baby in de buik is overleden, is een hartverscheurende ervaring. Soms voel je als moeder intuïtief aan dat er iets mis is. Een gebrek aan beweging, zorgen en een extra controle bij de verloskundige worden dan al snel realiteit. Het slechte nieuws kan echter ook tijdens een reguliere controle naar voren komen, wat een schokkende ontdekking kan zijn.

Bij het niet kunnen vinden van een hartslag stuurt de verloskundige je door naar het ziekenhuis, waar alleen een arts officieel de dood van de baby kan vaststellen, vaak met behulp van een echo. Deze onderzoeken, zoals metingen van de baby, urinetests en bloedafnames, proberen de bijzonderheden en oorzaken van het overlijden te achterhalen. Helaas is het vaak moeilijk om direct na deze onderzoeken de precieze oorzaak te achterhalen.

Na dit aangrijpende nieuws, dat je wereld op zijn kop zet, mag je meestal weer naar huis. Deze periode dient niet alleen als overgangsperiode, maar ook om je voor te bereiden op het onvermijdelijke: de bevalling. Artsen hebben redenen om niet overhaast in te leiden of onnodige ingrepen te verrichten.


Deze tijd kun je benutten om praktische zaken te regelen, zoals het creëren van een mooi plekje als je ervoor kiest je baby mee naar huis te nemen, nadenken over begraven of cremeren, of het zoeken naar een gespecialiseerde uitvaartverzorger. Het is een tijd van onbeschrijfelijke pijn en verdriet, maar ook van noodzakelijke voorbereiding en zorg. 

Stilgeboorte: De harde Realiteit

Wanneer en op welke manier je gaat bevallen, zal met de artsen worden besproken. In de meeste gevallen zal inleiding plaatsvinden, waarbij geen infuus, maar weeën-opwekkers in de vorm van pillen of vaginale zetpillen worden gebruikt. De keuze tussen zelf inbrengen of assisteren kan variëren per moeder en ziekenhuis. 

Tijdens de bevalling kun je op elk moment om pijnbestrijding vragen. Dit kun je vooraf aangeven bij de verpleegkundige. Opties zijn onder andere een ruggenprik of morfine-injecties. Houd er rekening mee dat deze opties je wat suf kunnen maken, wellicht minder bewust van het moment waarop de baby wordt geboren. Een ruggenprik wordt gezet door een anesthesist, die mogelijk eerst opgeroepen moet worden. 's Avonds en 's nachts is niet elk ziekenhuis voorzien van een aanwezige anesthesist. In sommige ziekenhuizen komt de anesthesist naar de verloskamers, maar soms vindt de procedure plaats in een ruimte nabij de operatiekamer. 


Houd er dus rekening mee dat het zetten van de ruggenprik even kan duren. Als de ontsluitingsfase bijna is voltooid, wordt geen ruggenprik meer gezet. Het is dus van belang om tijdig aan te geven als je pijnbestrijding wilt en er rekening mee te houden dat dit, afhankelijk van de fase van de bevalling, kan worden geweigerd. 

In de eerste fase van de bevalling ben je nog goed aanspreekbaar en kun je je wensen kenbaar maken aan de verpleegkundige. Hier zijn enkele overwegingen

  • Wie is aanwezig bij de bevalling?
  • Specifieke voorkeuren met betrekking tot houding (bed, baarkruk, skippybal) en weeën (douche, bed, bad, muziek, licht)
  • Pijnbestrijding
  • Verwachtingen ten aanzien van zorgverleners (verloskundige, gynaecoloog, verpleegkundige of kraamverzorger)?
  • Foto's en video
  • Je baby wel of niet direct zien na de geboorte
  • Je baby direct op je buik/borst hebben
  • Aankleden van je baby
  • Wassen van je baby
  • Doorknippen van de navelstreng
  • Bezoek na de bevalling
  • Bekijken/bewaren van de placenta
  • Zijn er andere belangrijke zaken die de zorgverleners moeten weten?

Dit proces is zwaar en emotioneel, maar het vastleggen van je wensen kan een houvast bieden te midden van deze uitdagende tijd.

Hoe ziet mijn overleden baby eruit?

Veel ouders koesteren vragen over hoe hun overleden baby eruit zal zien. Het vooruitzicht van dit beeld kan angstaanjagend zijn, en sommige ouders vrezen dat de baby koud zal zijn bij de geboorte, waardoor ze hem niet op hun buik willen hebben. Het is essentieel om te begrijpen dat jouw baby uit jouw buik komt, waar het een temperatuur van 37 graden heeft. Bij de geboorte is de baby dus warm. Omdat de baby is overleden, produceert hij echter geen huidsmeer meer dat hem normaal zou beschermen tegen het vruchtwater. Door langdurig verblijf in het warme vruchtwater kan de huid van de baby rimpelen (vergelijkbaar met onze huid na afwassen of een lang bad) of zelfs loslaten. Dit fenomeen staat bekend als maceratie en is een natuurlijk proces, los van de oorzaak van het overlijden.

Wanneer je baby is geboren, zijn er verschillende manieren waarop je hem kunt ontmoeten:

  • Plaats hem direct na de bevalling op je borst.
  • Wacht even en vraag mensen die aanwezig zijn bij de bevalling om hem eerst te beschrijven.

Dit moment is kostbaar en keert nooit meer terug, dus het is belangrijk om hier goed over na te denken. De meeste moeders ervaren het als geruststellend om hun warme baby direct na de geboorte dicht bij zich te hebben, omdat de baby snel zal afkoelen en nooit meer zo warm zal zijn als direct na de geboorte.


Vanwege de kwetsbaarheid van de huid is het raadzaam om de baby in de eerste periode niet aan te kleden of in bad te doen. Water kan verdere schade toebrengen, en kleding kan aan de tere huid blijven plakken, wat het later moeilijk maakt om ze te verwijderen. Ons advies is om de baby in te smeren met babyolie en in te wikkelen in de achterkant van een celstofmat, waarbij de plastic kant de baby beschermt. In de dagen tot aan de uitvaart kun je beoordelen hoe het gaat en beslissen of je de baby alsnog wilt aankleden. Het baden van de baby wordt vanwege de kwetsbare huid niet aanbevolen. 

Je Baby Mee naar Huis

Veel ouders besluiten om hun baby mee naar huis te nemen, waardoor ze alle tijd hebben om hun baby zorgvuldig te observeren, hem beter te leren kennen en waardevolle herinneringen te creëren. Het is belangrijk om in deze emotioneel uitdagende tijd te overleggen met je zorgverlener over welke koelingsmethode het beste past bij jouw wensen en behoeften.

Watermethode:

Na de geboorte wordt de overleden baby in een kom of bakje met koud kraanwater gelegd. De baby neemt de natuurlijke houding aan, en de huid wordt terug lichter.

Babykoeling: 

Er zijn speciale koelingssystemen beschikbaar die zijn ontworpen om de lichaamstemperatuur van je baby te reguleren. Informeer bij je zorgverlener naar de beschikbaarheid en het gebruik van dergelijke systemen. 

Koelelementen of ijszakken:

Plaats je baby op een koele, niet-metalen ondergrond en omring hem met koelelementen of ijszakken die zijn gewikkeld in een doek of handdoek. Zorg ervoor dat je baby niet rechtstreeks in contact komt met het ijs.

Uitwendige Balseming:

Sommige ouders overwegen uitwendige balseming om de conditie van hun baby te behouden. Dit is een persoonlijke keuze en moet worden besproken met je zorgverlener, die je de nodige informatie en begeleiding kan geven. 

Onderzoek naar de Oorzaak van het Overlijden

In sommige gevallen is de oorzaak van het overlijden van je baby meteen duidelijk, bijvoorbeeld wanneer er een infectie is vastgesteld of de placenta is losgelaten. Deze factoren zijn vaak zichtbaar aan de buitenkant. Wanneer de oorzaak niet onmiddellijk bekend is, kun je ervoor kiezen om verder onderzoek te laten doen naar je baby.